Studenci chcą tu zakładać swoje firmy – badanie studentki AFiBV
Gdy trudno o pracę, założenie własnej firmy wydaje się być dobrym rozwiązaniem. Jak polscy i zagraniczni studenci oceniają szansę na własny start-up w Polsce? Czy w naszym kraju wystarczająco promowana jest przedsiębiorczość? Odpowiedzi na te pytania poszukała studentka ekonomii w Akademii Finansów i Biznesu Vistula, Margarita Zvonova z Estonii.
Własna firma to szansa na niezależność, ale też ogromne wyzwanie. Spośród przebadanych, studiujących w Polsce studentów, 96% Polaków i 73% obcokrajowców planuje pracować w Polsce. Z kolei 56% studentów polskich i 69% studentów z zagranicy wierzy, że w Polsce są dobre warunki do założenia firmy. Własny start-up rozważa w sumie ok. 80% badanych studentów z kraju i zagranicy, w tym 77% Polaków i 73% obcokrajowców zamierza założyć własną firmę w ciągu 2 lat od skończenia studiów. Pozostali chcą najpierw zdobyć doświadczenie w korporacji.
– To bardzo optymistyczne dane. Świadczą one o świadomości studentów odnośnie możliwości założenia własnej firmy i ich otwartości na tę formę działania w Polsce. Badanie zostało przeprowadzone wśród studentów kierunków biznesowych, więc u nich ta świadomość jest wyższa niż u studentów innych kierunków. Wyniki pokazują duży potencjał młodych ludzi i każą postrzegać ich jako przyszłą realną siłę na rynku małych i średnich przedsiębiorstw – podkreśla Margarita Zvonova, autorka badania „Młodzi przedsiębiorcy w Polsce”.
Czy w Polsce wystarczająco promuje się postawy przedsiębiorcze? Jeśli chodzi o dostępne w mediach studia przypadków przedsiębiorców, którzy odnieśli sukces, wywiady z nimi czy informacje o nowych firmach 46% Polaków i 23% obcokrajowców uważa je za satysfakcjonujące. – Ta duża różnica wynika z faktu, że studenci z zagranicy nie znają dobrze polskich mediów czy języka polskiego, a wszelkie informacje o projektach pomocowych są dostępne głównie w języku polskim. Warto też, aby jak najwięcej takich informacji pojawiało się w Internecie, ponieważ to z tego medium najczęściej korzystają studenci. Warto także bardziej intensywnie promować programy pomocowe dla sektora MŚP – zauważa Zvonova.
Dlaczego młodzi chcą zakładać własne firmy? Oceniając takie wskaźniki, jak sukces finansowy, niezależność, uznanie oraz innowacyjność, okazuje się, że dla kobiet, niezależnie od kraju pochodzenia, najważniejszym czynnikiem jest dążenie do niezależności, w drugiej kolejności – sukces finansowy. W przypadku polskich mężczyzn wygrywają takie czynniki jak sukces finansowy i niezależność, a w przypadku mężczyzn z zagranicy – niezależność, uznanie i na 3. miejscu – sukces finansowy.
– Oprócz spodziewanych profitów, studenci wskazują również na podstawową przeszkodę w założeniu własnej firmy, którą jest brak kapitału. – Co ciekawe, respondenci nie wskazali takich czynników jak lęk przed niepowodzeniem czy ryzykiem związanym z prowadzeniem własnego biznesu, a ten wskaźniki wydawały mi się oczywiste – podkreśla Zvonova.
– Badanie Margarity Zvonovej przybliża pewne tendencje i nastroje, jakie panują wśród studentów. W Polsce na pewno jeszcze wiele zostało do zrobienia w kwestii promocji przedsiębiorczości wśród młodych ludzi. Na początek potrzeba więcej succes stories, studiów przypadku czy informacji na temat programów pomocowych dla sektora MŚP. Warto także zadbać o ich dostępność w różnych językach, tak by mogli z nich skorzystać także obcokrajowcy. Nie bez znaczenia pozostaje ustawodawstwo. Założenie własnej firmy w Polsce powinno być zdecydowanie łatwiejsze, a ryzyko związane w ewentualnym niepowodzeniem, mniejsze – podsumowuje prof. Mirosław Bojańczyk z Katedry Finansów i Rachunkowości Akademii Finansów i Biznesu Vistula, promotor pracy magisterskiej Margarity Zvonovej, na potrzeby której zostało realizowane badanie.
Badanie „Młodzi przedsiębiorcy w Polsce” zostało przeprowadzone wśród studentów Akademii Finansów i Biznesu Vistula przez Margaritę Zvonovą, studentkę II roku ekonomii II stopnia.
Wzięło w nim udział 172 studentów i studentek: 98 z Polski, 74 z zagranicy. Uczestnicy zostali dobrani przypadkowo i reprezentowali studia I, II stopnia oraz seminaria doktoranckie. Autorka zrealizowała badanie wśród studentów ekonomii, finansów, zarządzania oraz stosunków międzynarodowych.
Komentarz dr hab. Grażyny Bartkowiak, eksperta w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi, wykładowcy Akademii Finansów i Biznesu Vistula
Elastyczność celów zawodowych badanych studentów zarówno polskich, jak i zagranicznych i alternatywne ich planowanie, wskazuje na znajomość realiów rzeczywistości gospodarczych, ich uwarunkowań nie tylko personalnych, ale mikro i makroekonomicznych oraz chęć zdobywania kompetencji w praktyce.
Jako osoba współpracująca w trakcie realizacji projektu z panią Margaritą Zvonową pozwolę sobie dołączyć własny komentarz odnoszący się zarówno uzyskanych wyników badań, jak i sposobu ich realizacji. Niezależnie od tego, że Jej praca, a w szczególności koncepcja badań jest realizowana na kanwie współpracy z promotorem prof. Mirosławem Bojańczykiem, zapraszanie do współpracy innych nauczycieli akademickich nadaje inicjatywie interdyscyplinarny charakter i nawiązuje do najlepszych i najwyżej ocenianych (zarówno w przeszłości jak i aktualnie ) form współpracy naukowej, w ramach środowiska akademickiego.
Otrzymane wyniki badań wskazują, że planując prowadzenie własnej firmy polscy studenci i studenci zagraniczni w większości przypadków charakteryzują się wysokim poziomem psychologicznej dostępności i postawy przedsiębiorczej, która jest warunkiem podejmowania jakichkolwiek samodzielnych i niezależnych a nawet innowacyjnych przedsięwzięć. Psychologiczna dostępność jest przejawem budowanego przez lata zaufania do siebie i swoich możliwości, formułowania ambitnych życiowych i zawodowych celów, nawet jeśli aktualnie wydają się one niedostępne czy niedostatecznie nierealne. Z pewnością jest ona warunkiem planowania ambitnych karier zawodowych.
Co prawda, należy mieć świadomość, że w przypadku studentów zagranicznych możemy mieć do czynienia z naturalną selekcją tzn. że decyzję o rozpoczęciu studiów poza krajem pochodzenia podejmują studenci, w większym stopniu niż pozostali akceptujący ryzyko, niemniej jednak czynnik ten nie wydaje się być w znaczący sposób modyfikujący prowadzone wnioskowanie
Najwyżej wartościowane inicjatywy, które prowadzą do innowacyjnych zachowań i omalże twórczych działań, aby zostać urzeczywistnione w praktyce, muszą wpierw zaistnieć i zagościć w umysłach ludzi, w tym przypadku naszych studentów i absolwentów, aby motywować ich do skutecznego poruszania się w międzynarodowym biznesie. Z tego względu zadaniem każdego nauczyciela, a w szczególności nauczyciela akademickiego jest rozbudzanie i budowanie psychologicznej dostępności swoich uczniów, studentów. Cel ten, jak się wydaje, został w dużej mierze przez naszych studentów osiągnięty. Jak wynika z uzyskanych rezultatów badawczych, uczestniczący w badaniach studenci w znaczącej liczbie przypadków charakteryzują się taką dostępnością i mają nie tylko świadomość własnych celów zawodowych, ale także diagnozowania możliwości, metod i narzędzi, które do niego prowadzą. W przypadku tych ostatnich nasi studenci znajdują się w procesie ich poznawania i niekiedy ważniejsze wydaje się rozpoznanie własnych luk i braków i dróg, które prowadzą do ich uzupełnienia, niż niezbite przeświadczenie o wysokim poziomie posiadanej już wiedzy.
Kontynuując rozważania nad badaniami przeprowadzonymi z inicjatywy z pani Margarity Zvonovej, pragnę odnieść się do indywidualnych wypowiedzi uczestniczących w badaniach studentów. Mam świadomość, że wypowiedzi te nie mają charakteru reprezentatywnego, nie były bowiem, przeprowadzone wśród całej próby osób badanych (odnoszą się jedynie do ok. 20-25% uczestników badań), niemniej jednak rzucają światło na wybrane, istotne zagadnienia, które być może warto byłoby zweryfikować w trakcie planowania następnych badań np. prac magisterskich czy nawet doktorskich.
Na uwagę zasługuje też elastyczność celów zawodowych badanych studentów zarówno polskich, jak i zagranicznych i alternatywne ich planowanie, co wskazuje na znajomość realiów rzeczywistości gospodarczych, ich uwarunkowań nie tylko personalnych ale mikro i makroekonomicznych i chęć zdobywania kompetencji w praktyce. Godne uwagi wydaje się, że studenci dynamicznie traktują rynek pracy, dopuszczają możliwość wystąpienia przeszkód w realizacji sformułowanych celów, dlatego starają się uwzględniać kilka scenariuszy dotyczących realizacji własnych karier, zabezpieczając się przed ewentualnym rozczarowaniem i próbując z tej sytuacji znaleźć korzyści dla siebie. Wypowiadając się na temat pracy w korporacji jako alternatywy „drugiego wyboru”, deklarują chęć zdobycia niezbędnych kompetencji, aby pomogły im w przyszłości zrealizować zaplanowane cele.
Ponadto, godna promocji wydaje się troska o różnicowanie planowanej aktywności zawodowej, pozwalające rozwijać wachlarz wspomnianych kompetencji.
Oczywiście, analiza wypowiedzi osób badanych, nie upoważnia mnie do deprecjonowania celów materialnych, związanych z możliwością zarobkowania, które jednak nie zostały przez studentów eksponowane. Jednak zakładając, że one istnieją, a jedynie nie zostały ujawnione, sam fakt, że wiążą ich realizację z naszym krajem napawa optymizmem. Jeśli bowiem uda im się je zrealizować w naszym kraju z pewnością przyczynią się do szeroko ujmowanego gospodarczego rozwoju.
