Lepsze prawo, lepsza Polska – rekomendacje ekspertów Uczelni Vistula
Obecny proces legislacyjny w Polsce pozostawia wiele do życzenia. Trzeba to zmienić, aby Polska była lepsza. Listę postulatów legislacyjnych sporządzili uczestnicy forum społeczno-gospodarczego, które zorganizowały trzy uczelnie: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, Wydział Dziennikarstwa Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Centrum Badań Procesu Legislacyjnego Uczelni Łazarskiego. Wydarzenie odbyło się pod patronatem wicemarszałka Sejmu, Piotra Zgorzelskiego.
Uczestnicy forum społeczno-gospodarczego, które odbyło się pod hasłem „Lepsze prawo, lepsza Polska” dokonali krytycznej oceny aktywności legislacyjnej Sejmu RP VIII i IX Kadencji i sformułowali listę najpilniejszych działań prawotwórczych, jakie powinien podjąć przyszły Sejm X kadencji.
W trakcie paneluzorganizowanego w Akademii Finansów i Biznesu VistulaPolityka zagraniczna i bezpieczeństwo państwa w świetle legislacji VIII i IX kadencji Sejmu podkreślono, że w polityce zagranicznej nie ma żadnej myśli strategicznej. Stała się ona zakładniczką polityki wewnętrznej. Służy rządzącym poprzez kształtowanie antyniemieckości, antyukraińskości i antysemityzmu. W konsekwencji znaczenie Polski na arenie międzynarodowej jest instrumentalne, incydentalne i marginalne.
Uczestnicy nakreślili więc następujące rekomendacje:
- konieczność uchwalania uchwał awangardowych – z punktu widzenia otoczenia zewnętrznego – i nie będących odzwierciedleniem walki politycznej na wewnętrznej arenie politycznej (relacje Polska-Izrael), odchodzących od dziedziczenia stygmatyzacji (antyniemieckość, antysemityzm, antyunijność) i zbudowanie kompromisu wokół fundamentów bezpieczeństwa państwa (rozumienie racji stanu jako strategicznie pojmowanego rezultatu polityki konsensu, wedle której nadrzędny jest interes narodowy, a nie partyjny);
- potrzeba zatrzymania tendencji pomniejszenia pozycji Polski w środowisku międzynarodowym a zatem odbudowa tejże w UE po to, by wzrosła nasza atrakcyjność np. wobec Izraela poprzez uzyskanie statusu państwa mającego także dobre relacje z Iranem, a także by uniknąć jednostronnego uwikłania Polski w relacje z USA czy UK kosztem UE (im bardziej rząd chce osłabienia instytucji UE tym bardziej jest na odwrót – brak refleksji nad negatywnymi konsekwencjami rozrostu roli państw narodowych z perspektywy historycznej);
- zapobieżenie dalszej wegetacji dyplomatycznej Polski np. w ONZ, czyli odejście od oddzielenia zbioru ambasadorów od korpusu zawodowych dyplomatów i powrót do jakościowych kryteriów nominacyjnych – odwrotnie do tendencji zawłaszczania przez prezydenta uprawnienia do obsady stanowisk reprezentantów Polski w instytucjach UE (zmiana ustawy o służbie dyplomatycznej);
- zapobieganie procesowi zwiększania rangi struktur nieformalnych kosztem formalnych a więc nietworzenie nowych i kosztownych bytów ponad potrzebę (Instytut Kolbego, zagraniczne ekspozytury IPN);
- przywrócenie Sejmowi roli podmiotowej jako miejscu wypracowywania założeń strategicznych polityki zagranicznej państwa.
W AFiB Vistula odbył się także panel Segment małej i średniej przedsiębiorczości w świetle legislacji VIII i IX kadencji Sejmu RP. Jego uczestnicy zgodzili się, że prawo jest niestabilne i nieprzewidywalne. Zmniejsza to skłonność do inwestycji. Jest przyczyną trudności w planowaniu rozwoju firm i zwiększa ryzyko przedsiębiorców.
Sformułowano następujące rekomendacje:
- przywrócić konsultacje społeczne w procesie legislacji;
- uprościć prawo i przywrócić stabilność przepisów;
- opracować definicję przedsiębiorcy i działalności gospodarczej – aktualnie brak jest spójności między definicjami w różnych ustawach i kodeksach;
- ustanowić Powszechny Samorząd Gospodarczy – dzięki temu rozwiązaniu przedsiębiorcy ze zbioru rozproszonych jednostek staną się zorganizowaną wspólnotą samorządową wyposażoną we władztwo administracyjne.
Trzeci panel był poświęcony statusowi kobiet i grup mniejszościowych. Legislacja VIII i IX kadencji Sejmu charakteryzowała się bezprecedensowym przyrostem regulacji ograniczających prawa słabszych stron stosunków społeczno-gospodarczych i redukujących szereg praw podmiotowych, praw obywatelskich, a także praw pracowniczych i konsumenckich.
Uczestnicy dyskusji przedstawili poniższe wnioski:
- wzmocnienie praw podmiotowych;
- wycofanie Ustawy o ochronie obywateli;
- otwarcie szkół dla organizacji pozarządowych, edukatorów, w celu kształcenia ludzi tolerancyjnych otwartych na ludzi o innych poglądach, z innych kręgów kulturowych;
- wprowadzenie na listach wyborczych tzw. suwaka;
- konsultacje społeczne ze środowiskami kobiecymi przy podejmowaniu prac legislacyjnych;
- sprawna implementacja unijnych dyrektyw ws.: Work-Life Balance, reprezentacji płci w zarządach spółek giełdowych, transparentności płac;
- publiczne żłobki i przedszkola – gwarancja dostępności;
- walka z wykluczeniem transportowym (budowanie inkluzywności infrastrukturalnej);
- liberalizacja prawa aborcyjnego;
- nowe święto narodowe 28 listopada: rocznica nadania praw wyborczych Polkom;
- cofnięcie decyzji min. Czarnka represjonującej mniejszość niemiecką (dyskryminujące rozporządzenie w sprawie zmniejszenia środków na nauczanie języka niemieckiego jako języka mniejszości);
- oparcie współpracy z mniejszością romską z uwzględnieniem emocjonalnego komponentu tej tożsamości;
- w wariancie maksymalnym – uchwalenie ustawy o równości małżeńskiej i uznanie w tym zakresie standardów prawno-człowieczych obowiązujących w UE; w wariancie minimalnym – uchwalenie ustawy o związku partnerskim gwarantującego parom jedno- i różnopłciowym bezpieczeństwo prawne i ekonomiczne;
- uchwalenie ustawy o uzgodnieniu płci i odejście od obecnie obowiązującej skrajnie dyskryminującej i naruszającej godność procedury formalnoprawnej korekty płci, w której osoby transpłciowe zmuszone są do pozywania własnych rodziców;
- nowelizacja kodeksu karnego (art. 256 par. 1 oraz art. 257) rozszerzająca zakres ochrony przed przestępstwami z nienawiści popełnianymi ze względu na płeć, orientację seksualną, tożsamość płciową, wiek lub niepełnosprawność.