Wdzięczność jako cenione narzędzie wspierające odporność psychiczną i obniżające poziom stresu na wyciągnięcie ręki!
Czy wiesz, że jednym z najbardziej efektywnych narzędzi budujących dobrostan – używanych zarówno w terapii, programach samopomocowych, jak i coachingu – jest technika świadomego notowania wdzięczności? Liczne badania naukowe potwierdzają, że regularna praktyka wdzięczności prowadzi do długoterminowych pozytywnych zmian w mózgu, zwiększając odporność psychiczną i wspierając ogólny dobrostan emocjonalny.
Wdzięczność zmienia architekturę mózgu
Z punktu widzenia neuronauki, wzbudzanie wdzięczności jest procesem aktywującym kluczowe rejony mózgu związane z wyższymi funkcjami poznawczymi i społecznymi. Wdzięczność aktywuje obszary mózgowe, w tym przyśrodkowej kory przedczołowej oraz przedniej kory zakrętu obręczy, które są kluczowe w odczuwaniu empatii, regulacji emocjonalnej, podejmowaniu decyzji oraz angażowaniu się w zachowania prospołeczne. Ten proces aktywacyjny jest szczególnie istotny dla przejścia od zachowań obronnych do zachowań prospołecznych. W rezultacie praktykowanie wdzięczności zwiększa poczucie spokoju i sprzyja głębszym więziom społecznym.
Wdzięczność sprzyja regulacji emocji
Wdzięczność jest narzędziem regulacji samopoczucia, ponieważ stabilizuje nastrój w danej chwili. Interwencje wdzięcznościowe wykazują zdolność do redukcji aktywności w ciele migdałowatym, które jest głównym centrum strachu i emocji w mózgu. Zmniejszenie aktywności w tym obszarze pomaga zatem w regulacji lęku i reakcji stresowych, co z kolei prowadzi do wzmocnienia funkcjonowania zarówno odporności psychicznej, jak i układu odpornościowego.
Wdzięczność wspomaga równowagę energetyczną
Według koncepcji dr Lisy Feldman Barrett o intrygującej nazwie – Budżet Ciała (Body Budget) mózg stale śledzi, zarządza i przewiduje zasobami energetycznymi organizmu tak, aby utrzymać równowagę. Procesy, które zużywają nasze zasoby (np. stres, intensywne uczenie się, aktywność fizyczna), są wypłatami/kredytami (withdrawal), które organizm później musi spłacić. Procesy, które uzupełniają zasoby (np. sen, jedzenie, pozytywne połączenia społeczne), są depozytami. Wdzięczność jest instrumentalna w zarządzaniu tym budżetem. Pozytywne i afirmujące postawy, w tym wdzięczność, działają jak aktywne depozyty w budżecie ciała – zmniejszając obciążenia, tym samym pozwalając nam w optymalnej dla nas strefie pobudzenia, gdzie jesteśmy w stanie skutecznie zarządzać emocjami i utrzymać spójne zachowania i myślenie.
Co mogę zrobić, czyli o interwencjach wdzięcznościowych
Literatura poleca następujące działania prowdzięcznościowe:
1. lista 10 wdzięczności – np. przed snem – przez kolejnych 30 dni;
2. list wyrażający wdzięczność do wybranej osoby/ instytucji;
3. krótka narracja o historiach, które napawają nas wdzięcznością (wraz z opisem kontekstu emocjonalnego), co najmniej 3 razy w tygodniu;
4. słoik/pudełko wdzięczności, gdzie na bieżąco wrzucamy karteczki z zapisanymi wdzięcznościami;
5. aplikacje, np. Gratitide Jar, które automatyczne przypominają o przerwie na wypisania wdzięczności;
6. tzw. savouring (rozkoszowanie się), czyli świadome delektowanie się chwilą (smaczny posiłek, ciepły prysznic, kawa w miłym towarzystwie, piękna pogoda czy widok);
7. odważne wyrażanie wdzięczności/podziękowań bliskim/mentorom;
8. negatywna wizualizacja, czyli celowe wzbudzenie myśli o tym, jak by to było stracić dany zasób (co by było, gdybym teraz miała złamaną rękę/ nie miała prawa jazdy/ nie miała pracy).
